Preventie bij risicokleuters kan helpen om de impact van de leerstoornis te verminderen, door vroegtijdige aandacht voor taalvaardigheid en geletterdheid (bij dyslexie) en voorbereidende wiskundige vaardigheden (bij dyscalculie).
Preventie bij dyslexie
Zo blijkt dat kleuters die een risico lopen op dyslexie (omdat hun ouders, broer of zus een leerstoornis hebben) vroegtijdig geholpen kunnen worden. Als ze vanaf de kleuterklas intensief begeleid worden in het ontwikkelen van een goed taalbewustzijn* maken ze aanzienlijk minder kans op de ontwikkeling van echte dyslexie.
* taalbewustzijn betekent hier vooral het fonologisch en fonemisch bewustzijn: vlot klanken in woorden kunnen herkennen, klanken en lettertekens aan elkaar kunnen koppelen, een woord kunnen spellen (hakken) of met klanken een woord vormen (plakken). Allemaal vaardigheden die nodig zijn bij het leren lezen.
Preventie bij dyscalculie
Ook voor dyscalculie weten we dat het belangrijk is om bij kinderen met een verhoogd risico al vanaf de peuterleeftijd in te grijpen. Zo kunnen leuke spelletjes het getalbegrip stimuleren. Peuters en kleuters leren al spelend voorwerpen ordenen, sorteren en vergelijken. Ze leren snel hoeveelheden te vergelijken en aan te geven waar er bijvoorbeeld meer snoepjes liggen, door het bouwen van een toren leren ze dat ‘hoger’ ook ‘meer’ betekent ...
Vroegtijdig aanpakken helpt
Ouders en school kunnen met andere woorden ook een impact hebben door vroegtijdig in te grijpen.
Zeker vanaf de tweede kleuterklas kan men het taalbewustzijn en de voorbereidende rekenvaardigheden op een speelse manier stimuleren. De kleuterleerkrachten zorgen dan voor een leeromgeving waarin risicokleuters extra geprikkeld en ondersteund worden. Door al op jonge leeftijd intensief maar op een speelse manier te oefenen, voorkomt men op latere leeftijd frustraties en soms zelfs angstgevoelens voor lezen, spellen of rekenen. Het kind kan en zal het leren … maar het zal meer tijd en moeite kosten. Vroeg signaleren betekent later minder remediëren.
Op de website Fit-voor-lezen vind je heel wat informatie over hoe je de voorbereidende leesvaardigheden kan stimuleren. Je leest er hoe je ook als ouders risicokleuters kan herkennen. Bekijk de lijst met tien signalen voor latere leesproblemen.
Ook kan je al vanaf de babyleeftijd je kind talig stimuleren. Dat kan door liedjes te zingen, taalspelletjes te doen of boekjes voor te lezen. Prentenboeken met teksten op rijm zijn hiervoor sterk aangewezen. Vraag eens na in de bibliotheek of ga op zoek naar boeken van bijvoorbeeld Julia Donaldson, Ted Van Lieshout of Riet Wille.
Ook het boek “Aap eet een letter” van Isabelle Gielen is een enorme aanrader om klankbewustzijn en letterkennis aan kleuters bij te brengen.